Mô hình kinh doanh B2C trong thương mại, đặc biệt là thương mại trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) được coi là khái niệm quen thuộc và được sử dụng nhiều khi nhắc đến các thuật ngữ chuyên ngành kinh doanh. Vậy mô hình B2C là gì? Các loại mô hình doanh thu B2C là gì? Hãy cùng CoDX tìm hiểu tổng quan thông qua bài viết này nhé!
| Bạn đang đọc bài viết trên trang Kiến thức quản trị của CoDX – nền tảng chuyển đổi số doanh nghiệp toàn diện |
1. Tổng quan về mô hình B2C
1.1. Mô hình B2C là gì?
Mô hình B2C là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Business To Consumer. B2C là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả các giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng. Đó là một giao dịch thương mại điện tử trong đó một doanh nghiệp đóng vai trò là người bán bán sản phẩm hoặc dịch vụ cho người tiêu dùng.
Nhờ sự phát triển nhanh chóng của Internet vào cuối những năm 90, mô hình kinh doanh B2C trở nên cực kỳ phổ biến và là một trong những hình thức bán hàng được sử dụng rộng rãi nhất cho các doanh nghiệp ngày nay.
B2C được dùng chủ yếu để chỉ các nhà bán lẻ trực tuyến sử dụng môi trường Internet để bán sản phẩm và dịch vụ cho người tiêu dùng.
1.2. Đặc điểm của mô hình kinh doanh B2C
Để hiểu rõ hơn về B2C, hãy cùng Công ty chuyển đổi số CoDX tìm hiểu một số đặc điểm của mô hình này:
- Doanh nghiệp hoạt động theo mô hình B2C sẽ có sự tương tác, tư vấn và thăm hỏi trực tiếp với khách hàng.
- Một số hoạt động B2C truyền thống có thể kể đến như: cửa hàng tạp hóa, siêu thị, chợ, trung tâm thương mại… Ngoài ra, B2C trong lĩnh vực thương mại điện tử sẽ thông qua các kênh như chợ điện tử, cửa hàng trực tuyến…
- B2C cung cấp cho người tiêu dùng nhiều loại hàng hóa và dịch vụ (trừ các mặt hàng bị cấm).
- Chiến lược marketing đúng đắn để giữ chân và mở rộng tập khách hàng đóng vai trò quan trọng trong mô hình doanh thu B2C.
2. Tại sao các doanh nghiệp thường lựa chọn mô hình B2C?
Các doanh nghiệp thương lựa chọn áp dụng mô hình B2C là vì các lợi ích sau:
- Đầu tiên, dễ dàng nhận thấy mô hình kinh doanh B2C giúp tiết kiệm chi phí cho các thương gia. Chi phí ở đây liên quan đến nhân lực, điện nước, chi phí thuê mặt bằng…
- Đối tượng mục tiêu rộng: Điều này thể hiện rõ nhất khi bạn bán hàng trực tuyến. Họ kết nối khách hàng trên toàn quốc và thậm chí trên toàn cầu.
- Rút ngắn khoảng cách giữa người mua và người bán: Thông qua giao tiếp trực tiếp, người bán sẽ hiểu được mong muốn và nhu cầu của khách hàng.
- Chu kỳ bán hàng ngắn: Chu kỳ ngắn đồng nghĩa với việc quay vòng vốn nhanh, có thể thấy ngay lợi nhuận. Bằng cách này, bạn không cần phải chi nhiều tiền mà vẫn kinh doanh được. Tất nhiên, bạn phải chọn dự án phù hợp với khả năng tài chính của mình.
3. Các mô hình kinh doanh B2C phổ biến nhất hiện nay
Đối với mỗi dự án sẽ có một mô hình B2C phù hợp. Dưới đây CoDX đã tổng hợp 5 mô hình kinh doanh B2C phổ biến như sau:
3.1. Mô hình bán hàng trực tiếp
Mô hình bán hàng trực tiếp giữa người mua và người bán đã ra đời từ việc trao đổi hàng hóa nhỏ lẻ từ xa xưa. Ngày nay, mô hình này vẫn được duy trì và phát triển. Mô hình này được hiểu là bán hàng của một nhà bán lẻ trực tuyến.
Trong đó, các thương gia, cửa hàng nhỏ và siêu nhỏ, tạp hóa hay cá nhân bán hàng trực tuyến sẽ đóng vai trò là nhà cung cấp. Trong thời đại chuyển đổi số, các nhà cung cấp thường thành lập cửa hàng trực tuyến của riêng họ.
Đó có thể là một fanpage trên nền tảng mạng xã hội, một blog hay một website bán hàng chuyên nghiệp. Đây sẽ là gian hàng để người bán trưng bày sản phẩm của mình, giúp khách hàng dễ dàng lựa chọn và đặt hàng.
3.2. Mô hình B2C là trung gian trực tuyến
Đây là một mô hình kinh doanh B2C được phát triển trong những năm gần đây. Cụ thể, doanh nghiệp sẽ không phải là đơn vị trực tiếp sở hữu sản phẩm, dịch vụ. Doanh nghiệp tại đây sẽ đóng vai trò trung gian, kết nối người bán với người mua.
Những ví dụ điển hình cho mô hình này có thể kể đến Shopee, Lazada hay Tiki. Liên kết người mua và người bán với nhau tạo ra lợi nhuận khổng lồ cho các nền tảng này. Không ngoa khi nói rằng mô hình B2C trung gian này có thể thay thế hoàn toàn hình thức bán hàng trực tiếp B2C trong tương lai.
Tuy nhiên, khi kinh doanh theo mô hình trung gian trực tuyến, doanh nghiệp sẽ cần sử dụng phần mềm quản lý bán hàng hiệu quả. Phần mềm có thể hỗ trợ doanh nghiệp xử lý đơn hàng, nhập kho, marketing, lưu trữ thông tin khách hàng, theo dõi vận chuyển… giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí nhân sự và thời gian, gia tăng doanh số bán hàng.
3.3. Mô hình B2C dựa trên quảng cáo
Đây là mô hình kinh doanh B2C hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghệ. Điểm độc đáo của mô hình này nằm ở việc sử dụng quảng cáo để thu hút khách hàng đến với trang web bán hàng của công ty.
Một phương pháp phổ biến thường được các thương gia áp dụng là sử dụng các công cụ tối ưu hóa SEO để cải thiện thứ hạng tìm kiếm trên Google, từ đó thu hút một lượng lớn lưu lượng truy cập của người dùng.
Nội dung là yếu tố quan trọng nhất để một doanh nghiệp thu hút được nhiều lượng truy cập vào website. Do đó, các doanh nghiệp theo mô hình kinh doanh này có xu hướng tập trung phát triển nội dung tốt nhất cho mình.
Thông qua lượng truy cập này, doanh nghiệp sẽ hợp tác với bên thứ 3 để bán sản phẩm và dịch vụ của mình. Các doanh nghiệp cũng có thể tính thêm phí bằng cách thuê một trang web cho các bên khác nhau để đặt quảng cáo của họ.
3.4. Mô hình kinh doanh B2C dựa vào cộng đồng
Các cộng đồng mạng xã hội được xây dựng xung quanh lợi ích của một nhóm khách hàng tiềm năng. Dựa vào yếu tố này, doanh nghiệp có thể tiếp cận người tiêu dùng để xây dựng mô hình B2C bằng các hình thức quảng cáo, tiếp thị phù hợp với mục tiêu của mình. Một số nền tảng xã hội có số lượng người dùng lớn nhất là Facebook, Instagram,…
3.5. Mô hình doanh thu B2C dựa vào sự trả phí của khách hàng
Như tên cho thấy, mô hình B2C này dựa trên các khoản phí mà người dùng phải trả khi họ sử dụng các sản phẩm và dịch vụ được cung cấp. Ngoài ra, khách hàng còn được sử dụng miễn phí một số dịch vụ liên quan khi đăng ký.
Ví dụ rõ ràng nhất của mô hình này là Netflix, nền tảng xem phim toàn cầu. Người dùng có thể trả phí gói dịch vụ thông thường để sử dụng một số dịch vụ nhất định hoặc chọn nâng cấp lên gói cao cấp để sử dụng tất cả các tính năng tốt nhất.
4. Phân biệt B2C và B2C khác nhau như thế nào?
CoDX đã nhận thấy sự khác biệt rõ ràng giữa mô hình B2C và mô hình B2B. Hãy xem xét và so sánh B2C và B2C thông qua một số khía cạnh khác nhau giữa hai mô hình kinh doanh này:
|
Tiêu chí |
Mô hình B2C |
Mô hình B2B |
|
Khách hàng |
Khách hàng trên thị trường B2C là những người tiêu dùng cuối cùng, tức là những cá nhân nhỏ lẻ |
Trong khi đó, ở thị trường B2B, khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức |
|
Khối lượng hàng hóa giao dịch |
B2C phục vụ nhu cầu cá nhân nhỏ lẻ nên khối lượng và số lượng hàng hóa nhỏ hơn nhiều so với B2B |
B2B phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp và tổ chức nên khối lượng và số lượng hàng hóa rất lớn |
|
Quy trình mua bán, giao dịch |
Mô hình kinh doanh B2C có quy trình đơn giản, người bán giao hàng, khách hàng thanh toán và nhận hàng |
Trong giao dịch B2B, quy trình giao dịch rất phức tạp, bao gồm báo giá, đàm phán, ký kết hợp đồng, bàn giao sản phẩm, nghiệm thu, thanh lý… |
|
Giá trị hàng hóa và dịch vụ |
Do khối lượng hàng hóa giao dịch trong B2C nhỏ nên giá trị hàng hóa tương đương cũng nhỏ. |
Ngược lại, khối lượng giao dịch B2B lớn đồng nghĩa với giá trị hàng hóa lớn. |
|
Cách tiếp cận khách hàng |
B2C có tỷ lệ chuyển đổi cao hơn |
B2B đòi hỏi chất lượng sản phẩm và khả năng thuyết phục khách hàng |
|
Điều kiện tạo uy tín thương hiệu |
B2C dựa trên cơ sở khuyến mãi, quảng cáo và tiếp thị |
B2B được xây dựng trên mối quan hệ lâu dài, cùng có lợi |
5. Quy trình và kinh nghiệm bán hàng trong mô hình B2C
5.1. Quy trình bán hàng cơ bản của mô hình doanh thu B2C
Để mô hình kinh doanh B2C hoạt động hiệu quả, doanh nghiệp cần thiết lập một quy trình bán hàng chuẩn, tối ưu hóa tất cả các khâu. Sau đây CoDX sẽ gợi ý 3 bước cơ bản cần có trong quy trình bán hàng B2C, bạn có thể tham khảo và áp dụng:
- Bước 1: Tìm kiếm và tiếp cận khách hàng qua nhiều kênh như website, quảng cáo, mạng xã hội.
- Bước hai: Thực hiện bán hàng. Sau khi liên hệ với khách hàng, nhân viên sẽ tiến hành tư vấn, giải đáp cụ thể các thắc mắc của khách hàng và cung cấp sản phẩm/dịch vụ cho khách hàng.
- Bước 3: Tổng hợp kết quả đánh giá. Việc đánh giá kết quả thực hiện quy trình bán hàng theo mô hình B2C không chỉ giới hạn trong nội bộ doanh nghiệp. Bạn có thể sử dụng kết hợp các trang mạng xã hội và phương tiện truyền thông để tiếp cận và nhận đánh giá từ người mua hàng của chính mình. Đây sẽ là những thông tin quý giá giúp bạn cải thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ bán hàng của mình tốt nhất.
5.2. Kinh nghiệm bán hàng trong mô hình B2C giúp tăng doanh thu 200%
Kỹ năng bán hàng cực kỳ quan trọng trong mô hình kinh doanh này. Bất kỳ doanh nghiệp nào dựa vào mô hình doanh thu B2C đều cần duy trì mối quan hệ tốt và thiết lập hình ảnh tốt trong tâm trí khách hàng. Kinh nghiệm bán hàng của mô hình B2C cho thấy một nhân viên bán hàng xuất sắc cần có những kỹ năng cơ bản sau:
- Phục vụ khách hàng kiên nhẫn, trách nhiệm và tận tình.
- Có kỹ năng giao tiếp tốt, nhiệt tình, năng nổ, không có thái độ tiêu cực với khách hàng.
- Khả năng ứng biến trong nhiều tình huống khác nhau, kỹ năng giải quyết vấn đề tốt.
- Có khả năng tiếp nhận các khiếu nại và sự không hài lòng của khách hàng.
- Giỏi hòa đồng với mọi người và hòa thuận với đồng nghiệp.
- Ngoài ra, bạn cũng cần thường xuyên kiểm tra và tối ưu hóa quy trình bán hàng B2C. Để làm được điều này, doanh nghiệp cần: tiếp thị đúng nhu cầu khách hàng, quản lý và đào tạo lực lượng bán hàng bài bản, tạo các chương trình khuyến mãi hấp dẫn, đẩy mạnh hoạt động chăm sóc khách hàng,…
- Kinh nghiệm bán hàng theo mô hình B2C sẽ giúp người bán nâng cao khả năng giao dịch và tạo dựng hình ảnh tốt trong tâm trí khách hàng.
6. Ví dụ về mô hình B2C điển hình tại Việt Nam và Thế giới
6.1. Ví dụ về mô hình kinh doanh B2C của Shopee
Shopee là sàn thương mại điện tử được thành lập từ năm 2009 và chính thức ra mắt tại Việt Nam vào tháng 8/2016. Trước đó, mô hình kinh doanh của Shopee Việt Nam là C2C (viết tắt của Consumer to Consumer), kết nối các cá nhân với nhau. Và hiện tại, Shopee đã mở rộng mô hình giao dịch B2C – mô hình giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng.
Năm 2017, Shopee ra mắt Shopee Mall với hứa hẹn trở thành cửa hàng trực tuyến cung cấp hàng hóa chính hãng từ các thương hiệu hàng đầu Việt Nam và các nhà bán lẻ lớn.
Hiện tại, mô hình B2C Shopee đã thu hút một lượng lớn người bán và người mua tham gia vào nền tảng thương mại điện tử này với các chính sách hấp dẫn như miễn phí xử lý, không hoa hồng và phí đăng sản phẩm. Tuy nhiên, hợp đồng của Shopee vẫn quy định các khoản phí có thể được tính vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
6.2. Ví dụ về mô hình B2C của Lazada
Sàn giao dịch thương mại điện tử Lazada Việt Nam được thành lập vào tháng 3 năm 2012, cung cấp nền tảng trung gian mua bán trực tuyến, đồng thời áp dụng mô hình C2C và B2C.
Cũng giống như ví dụ về mô hình B2C Shopee, Lazada sẽ không đứng ra kiểm soát và đảm bảo chất lượng sản phẩm trừ những trường hợp cá biệt, cũng như không buộc các nhà bán hàng thương mại điện tử trong lĩnh vực này cung cấp giấy phép kinh doanh.
Ở Lazada, tỷ lệ hoa hồng cho người bán rất hấp dẫn là 5% cho hàng điện tử, 10% cho hàng thời trang, 8% cho các loại hàng khác…
Sau khi ra mắt mô hình B2C LazMall, Lazada cũng xác nhận đây cũng sẽ là cửa hàng trực thuộc Lazada, bán các sản phẩm có thương hiệu được Lazada kiểm duyệt chặt chẽ và đảm bảo từ các nhà bán hàng uy tín.
6.3. Ví dụ về mô hình doanh thu B2C của Coca-Cola
Được coi là một trong những gã khổng lồ trong ngành tiếp thị, Coca-Cola đã chi 3,3 tỷ đô la cho quảng cáo trên toàn thế giới, một số tiền chỉ bằng trong năm 2013. Muhtar Kent – CEO của hãng Công ty cũng xác nhận sẽ chi thêm 1 tỷ USD cho ngân sách quảng cáo và xây dựng thương hiệu trong năm tới.
Nhờ định vị và tiếp cận đúng đối tượng khách hàng trong mô hình B2C, các chiến dịch khuyến mãi của Coca-Cola liên tục tạo nên làn sóng trên thị trường. Đặc biệt hơn khi nhãn hàng còn giúp khách hàng xóa bỏ nỗi lo về sức khỏe khi uống nước có ga.
Chưa kể hầu hết các chiến dịch quảng cáo trong mô hình doanh thu B2C của Coca-Cola đều mang hơi hướng trần gian và tinh tế, giúp chạm đến cảm xúc của người tiêu dùng. Nhờ đó, Coca-Cola nhanh chóng leo lên top 3 thương hiệu nổi tiếng toàn cầu, chỉ đứng sau Apple và Google.
Để việc bán hàng cá nhân hay doanh nghiệp đạt hiệu quả thì việc tìm hiểu và tham khảo các mô hình kinh doanh B2C là vô cùng cần thiết. CoDX hy vọng qua bài viết này các bạn có thể hiểu rõ hơn về mô hình B2C là gì cũng như có thêm nhiều cách để áp dụng mô hình này. Chúc các bạn thành công!
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Công ty TNHH chuyển đổi số CoDX
- Địa chỉ văn phòng: Toà nhà QTSC R&D Labs 1, Lô 45 đường số 14, Công viên Phần mềm Quang Trung, P. Tân Chánh Hiệp, Q.12, Tp. Hồ Chí Minh
- Số điện thoại: 0968 61 23 50
- Hotline: 1900282581
- Email: [email protected]
- Website: https://www.codx.vn
- Trang tin tức doanh nghiệp: https://businesswiki.codx.vn
