9 Chiến Lược Chuyển Đổi Số Báo Chí Đến Năm 2030 Số 348/QĐ-TTg

Xu thế chuyển đổi số không còn quá xa lạ đối với mọi lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh. Điều này được xem là sự tiếp cận bắt buộc nhằm thay đổi theo các xu thế vận động mới, lĩnh vực báo chí cũng không ngoại lệ. Mục tiêu là thiết lập những cơ quan báo chí theo hướng nhân văn, chuyên nghiệp, hiện đại và thực hiện tốt sứ mệnh tuyên truyền thông tin phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhà nước. Hãy cùng CoDX tìm hiểu 9 chiến lược chuyển đổi số báo chí đến 2030 348/QĐ-TTg trong bài viết dưới đây.

1. Chuyển đổi số báo chí là gì?

Chuyển đổi số báo chí (trong tiếng Anh: Digital transformation of the journalism) là hành trình áp dụng công nghệ mới vào toàn bộ hoạt động báo chí từ sản xuất, phân phối tới tiêu thụ thông tin. Với mục tiêu nâng cao hiệu quả, chất lượng và tính cạnh trong bối cảnh kỹ thuật số, thay đổi cách toà soạn vận hành để mang đến những giá trị lớn hơn cho khách hàng mà toà soạn ấy hướng tới.

2. 9 Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2030 số 348/QĐ-TTg

Chuyển đổi số trong báo chí sẽ chú trọng bám sát vào quy hoạch báo chí năm 2019 và Quyết định số 348/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ chấp thuận Chiến lược “Chuyển đổi số trong báo chí đến 2025, định hướng tới 2030” với 9 chiến lược như sau:

• Chiến lược 1: Hoàn thiện hành lang pháp lý;

• Chiến lược 2: Thiết lập mô hình công nghệ tại các đơn vị báo chí;

• Chiến lược 3: Phát triển sản phẩm truyền thông đa phương tiện;

• Chiến lược 4: Phát triển nội dung số nhằm phát triển sản phẩm báo chí số;

• Chiến lược 5: Thực hiện hình thức cá nhân hoá sản phẩm truyền thông;

• Chiến lược 6: Phát triển kinh tế truyền thông theo hướng tự chủ;

• Chiến lược 7: Đầu tư phát triển nguồn nhân lực truyền thông;

• Chiến lược 8: Hình thành nền tảng báo chí số quốc gia;

• Chiến lược 9: Hợp tác thế giới ngành truyền thông.

2.1. Hoàn thiện hành lang pháp lý về chuyển đổi số đối với cơ quan báo chí

Hoàn thiện hành lang pháp lý về chuyển đổi số trong cơ quan báo chí theo chiều hướng đồng bộ, hiện đại, hiệu lực và hiệu quả. Tiến hành rà soát, thiết lập, đề xuất sửa đổi bổ sung những văn bản pháp luật về báo chí và truyền thông, những văn bản liên quan để thúc đẩy, hỗ trợ hành trình chuyển đổi số vừa toàn diện, vừa tổng thể, tạo cơ sở và hành lang pháp lý thông thoáng cho sự phát triển của đơn vị báo chí Việt Nam.

2.2. Xây dựng mô hình công nghệ tại các cơ quan báo chí

Quá trình này sẽ làm cơ sở và tiền đề cho những đơn vị báo chí học hỏi, thiết lập mô hình phù hợp với tình trạng của mỗi đơn vị. Tổ chức tòa soạn theo hướng hội tụ nội dung và công nghệ – thường hướng đến việc chú trọng trong phương thức quản trị, cách tổ chức sản xuất những sản phẩm báo chí truyền thông và sự kết hợp các phương tiện truyền thông, nhằm cung cấp một nền tảng đồng bộ tại đơn vị báo chí truyền thông từ chức năng, hình thức phát hành, quyền sở hữu,…

Hội tụ nội dung và công nghệ là kết quả của sự áp dụng công nghệ thông tin trong ngành báo chí để thống nhất về thiết lập cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật cung cấp tiện ích hiện đại nhất cho độc giả và công chúng. Bên cạnh đó, việc này còn cho phép các đơn vị báo chí theo kịp xu thế và nhu cầu thông tin của độc giả. Qua đó thiết lập các tuyến nội dung đáp ứng nhu cầu, đúng thời điểm của độc giả. Đồng thời bảo vệ hoạt động của đơn vị báo chí trên không gian số.

2.3. Phát triển sản phẩm truyền thông đa phương tiện trong chuyển đổi số báo chí

Tích hợp những sản phẩm báo chí căn cứ vào cơ sở đa dịch vụ, đa nền tảng, ứng dụng Big Data và AI trong hoạt động báo chí như sáng tạo những tác phẩm,… Đặc biệt, trong xu thế hiện đại khi những giải pháp công nghệ, kỹ thuật đều dựa vào những nền tảng khác nhau nhằm hỗ trợ các đơn vị báo chí khai thác toàn bộ tài nguyên của mình nhằm phục vụ độc giả một cách chất lượng nhất.

Thời gian gần đây, các thiết bị điện thoại lại được ưu tiên phát thông tin đến mạng xã hội với mục tiêu sản xuất những sản phẩm báo chí hướng đến việc phù hợp với thiết bị điện thoại và sự nhanh nhạy của mạng xã hội. Khi dữ liệu phải tìm đến công chúng thì việc áp dụng AI và Big Data là phương pháp hiệu quả nhất để các đơn vị báo chí tiếp cận đến độc giả nhanh chóng nhất.

2.4. Phát triển nội dung số để phát triển sản phẩm báo chí số

Báo chí cần thay đổi phương thức tổ chức sản phẩm nội dung số và nâng cao chất lượng trải nghiệm của độc giả. Cụ thể, độc giả được tiếp nhận thông tin trên không gian số mọi nơi mọi lúc và không bị hạn chế về thời gian, không gian hay vị trí địa lý. Dưới tác động của công nghiệp, công nghệ nội dung số đã và đang trở thành lĩnh vực kinh tế mũi nhọn, mang giá trị lớn và là phương tiện để tiến hành thực hiện hoá xã hội tri thức và xã hội thông tin.

Bên cạnh đó, nội dung số cũng cho phép thể hiện và sáng tạo những sản phẩm báo chí số trên nhiều nền tảng khác nhau nhằm tăng sự tương tác đối với đa dạng độc giả, đồng thời triển khai và phân phối nội dung rộng hơn, nhanh hơn và chính xác hơn theo thị hiếu của công chúng.

2.5. Triển khai hình thức cá nhân hóa sản phẩm truyền thông trong chuyển đổi số báo chí

Cơ quan báo chí căn cứ vào công nghệ mới và internet khi chuyển đổi số trong báo chí, độc giả có thể tiếp cận nhanh chóng và dễ dàng hơn tới những dòng dữ liệu, xóa bỏ “biên giới” trong không gian số. Ranh giới về hành chính quốc gia và địa lý trên môi trường mạng bị “xoá bỏ”, hành trình tiếp nhận thông tin của độc giả được tiến hành xuyên suốt thông qua quy mô rộng lớn.

Việc thông tin tự tìm tới độc giả làm cho vấn đề tuỳ biến và cá nhân hóa nhằm đáp ứng nhu cầu của mỗi độc giả ngày càng rõ ràng. Nhu cầu của độc giả đối với sản phẩm báo chí số theo cá nhân hoá giao diện, theo phương pháp tiếp cận dữ liệu đã tạo nên sân chơi mới cho những phương tiện báo chí số.

2.6. Phát triển kinh tế truyền thông theo hướng tự chủ trong chuyển đổi số báo chí

Hoạt động kinh tế báo chí số nên bảo đảm thích hợp với pháp luật, tuân thủ tôn chỉ và mục đích cũng như nhiệm vụ chính trị. Nên xây dựng giải pháp đồng bộ khi những sản phẩm báo chí được gia nhập thị trường như một loại hàng hoá quan trọng, xây dựng hành lang pháp lý nhằm để hoạt động tiếp thị của đơn vị báo chí đi vào thực chất và hiệu quả.

2.7. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực truyền thông trong chuyển đổi số báo chí

Cụ thể trong chiến lược này khi chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí, các đơn vị giáo dục đại học chuyên ngành báo chí cần chú trọng cập nhật kỹ năng, kiến thức tác nghiệp trong môi trường báo chí số thông qua các chương trình đào tạo và các hệ sau đại học. Nên thiết lập chiến lược, kế hoạch đào tạo và đào tạo lại cho nhà báo đa dạng hình thức khác nhau theo hướng tăng cường về nội dung, mục tiêu, chương trình đào tạo bám sát theo xu hướng báo chí và sự phát triển của đất nước, trang bị kỹ năng và kiến thức chuyên ngành và học hỏi tính chủ động của nhà báo.

2.8. Hình thành nền tảng báo chí số quốc gia trong chuyển đổi số

Theo đó, chú trọng thiết lập cơ sở hạ tầng báo chí quốc gia khi báo chí chuyển đổi số là dựa vào nền tảng phát huy mô hình tòa soạn hội tụ, chia sẻ và thực hiện những tiện ích trên không gian mạng cho phép các đơn vị báo chí cùng giao dịch, tham gia và cung cấp dịch vụ theo chiều hướng thuận tiện, đơn giản, theo nhu cầu của đơn vị báo chí. Qua đó, hình thành nên hệ sinh thái nền tảng số cho phần mềm đơn vị báo chí Việt Nam. Thông qua hệ thống nền tảng số đất nước, cho phép tương tác các đơn vị báo chí nhằm phát triển và chia sẻ thông tin rộng khắp trên cơ sở tận dụng dữ liệu và nguồn nhân lực của các đơn vị báo chí.

2.9. Hợp tác quốc tế lĩnh vực truyền thông trong chuyển đổi số báo chí

Các đơn vị báo chí cần thúc đẩy hợp tác với các đơn vị báo chí trong và ngoài nước để hướng đến việc trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ kiến thức và giao lưu phát triển hoạt động báo chí thích hợp với tôn chỉ, mục đích, hiện đại, nhân văn, tiếp cận với xu thế mới và bảo đảm an ninh, an toàn và chủ quyền đất nước.

3. Vai trò và thách thức trong chuyển đổi số báo chí

Chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí đóng vai trò quan trọng cho các đơn vị báo chí, cụ thể:

• Chất lượng nội dung được nâng cao: Thông qua việc ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm tạo nên nội dung giá trị, hấp dẫn và phù hợp với yêu cầu của công chúng. Với việc phân tích dữ liệu và công nghệ hiện đại, những nền tảng online có thể mang tới nội dung tùy chỉnh dựa vào hành vi và sở thích công chúng – tăng cường trải nghiệm đọc báo cá nhân và giúp độc giả tiếp cận dữ liệu một cách hiệu quả hơn;
• Tăng khả năng tiếp cận công chúng: Gồm trang web, ứng dụng điện thoại, mạng xã hội,… Cho phép dữ liệu tới một cá nhân độc giả rộng lớn hơn. Thông qua internet, những nội dung báo chí sẽ được phân phối trực tiếp tới độc giả trên thế giới. Điều này mở ra cơ hội tiếp cận với một lượng công chúng rộng khắp, bất kể vị trí, tạo điều kiện cho sự phát triển và tăng cường sự tuyên truyền dữ liệu;
• Kết nối và tham gia: Nền tảng báo chí số tạo nên không gian kết nối hai chiều, cho phép độc giả chia sẻ quan điểm, bình luận, tương tác với tác giả và độc giả khác;
• Tạo nên mô hình kinh doanh hiện đại: Cụ thể như tiếp thị online, hội viên đóng phí,…. giúp các đơn vị báo chí tăng nguồn doanh số và duy trì hoạt động của mình trong thời đại 4.0, tăng tính cạnh tranh với những hệ thống mạng xã hội.

Bên cạnh vai trò quan trọng, cơ quan báo chí cũng không gặp ít những thách thức khi chuyển đổi số, bao gồm:

• Chưa có sự chủ động về công nghệ: Nhiều đơn vị báo chí sử dụng các hệ thống kỹ thuật như CMS và máy chủ từ các công ty cung cấp như VCCorp, 24h, ePi,… Họ cũng phải dựa vào phần mềm an toàn dữ liệu của các nhà cung cấp CMS và lưu trữ thông tin ở đám mây. Hầu hết hệ thống dữ liệu của đơn vị báo chí chưa có cấp độ an toàn dữ liệu được xác định khiến họ trở nên bị chi phối và phụ thuộc về lợi ích và nội dung bởi các doanh nghiệp công nghệ;
• Bị đánh cắp bản quyền khi chuyển đổi số báo chí: Khi phát hành tác phẩm báo chí, nhiều website và trang tin tức tổng hợp đã sao chép và đăng tải nội dung mà chưa có sự chấp thuận hay không trích dẫn nguồn gốc. Đôi khi còn tuỳ ý chỉnh sửa, thêm nội dung theo ý kiến riêng gây ảnh hưởng tiêu cực tới xã hội và cộng đồng;
• Cạnh tranh với mạng xã hội: Các ứng dụng mạng xã hội online đang gây nên sự hao hụt nguồn thu và giảm sức ảnh hưởng của báo chí khi truyền tải thông tin – nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng nhiều đơn vị báo chí phải chú trọng vào lượng truy cập dẫn tới chất lượng nội dung giảm, không đáp ứng đúng tôn chỉ và mục đích từ đầu;
• Ảnh hưởng thông tin từ mạng xã hội: Nguy cơ rơi vào hiện tượng bị dẫn dắt bởi thông tin thiếu kiểm chứng, giả mạo,… Việc xác thực nguồn tin và định hình xu thế trên môi trường mạng rất khó khăn, thậm chí không khả thì nếu thiếu các hệ thống phù hợp.

4. Thực trạng và giải pháp thúc đẩy báo chí chuyển đổi số thành công

– Thực trạng khi báo chí chuyển đổi số:

Ngày nay, đa số các trang báo điện tử trong nước vẫn sử dụng công nghệ web chỉ cho phép đọc (1.0), chỉ một số ít đã chuyển sang web cho phép tương tác và lưu trữ một phần dữ liệu cá nhân của độc giả (2.0). Thế nhưng, chưa có sự xuất hiện thực sự của nền tảng thông tin riêng biệt cho mỗi đơn vị báo chí liên quan tới dữ liệu về độc giả và hành vi của họ. Hầu hết các đơn vị báo chí vẫn phụ thuộc vào những hệ thống đo lường của những hệ thống toàn cầu như Facebook hay Google, các hệ thống đo lường từ bên thứ ba.

Kết quả đáng nói của hành trình chuyển đổi số báo chí là sự xuất hiện của nhiều mô hình số mới như: Tòa soạn hội tụ, Báo chí mạng xã hội, Báo chí di động,… Nhiều chương trình phát thanh, báo in đã dần chuyển sang sử dụng internet.

Năm 2018 được xem là một cột mốc lớn mở ra giai đoạn 3 trong hành trình chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí. Tại Việt Nam, vào ngày 05/01/2021, Báo Thanh Niên đã trở thành cơ quan tiên phong trong việc ứng dụng AI. Thế nhưng cho đến nay, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong báo chí vẫn còn ở mức đơn giản và hạn chế.

– Giải pháp thúc đẩy báo chí chuyển đổi số thành công:

• Tăng cường truyền thông nhằm nâng cao nhận thức: Chương trình chuyển đổi số đất nước đang được thực hiện và báo chí phải đi theo xu thế này nhằm bảo đảm sự nhất quán và phát triển. Thường xuyên biểu dương, tuyên truyền và tôn vinh các cá nhân, tổ chức đã có đóng góp và thành tích khi chuyển đổi số. Việc chia sẻ kiến thức, nhân rộng và lan tỏa những thành tựu này sẽ góp phần thúc đẩy hành trình chuyển đổi số hiệu quả;
• Kiểm tra, hoàn thiện quy tắc Pháp luật: Liên quan tới báo chí để hỗ trợ và thúc đẩy hành trình chuyển đổi số báo chí. Điều này bảo đảm những quy tắc Pháp luật phù hợp với nhu cầu chuyển đổi số, tạo nên không gian thuận lợi và hỗ trợ cho các đơn vị báo chí chuyển đổi số thành công;
• Nâng cao, phát triển chất lượng nguồn lực: Tổ chức đào tạo cho cán bộ quản lý thông tin và ban lãnh đạo các đơn vị báo chí về những nghiệp vụ cơ bản, cần thiết khi chuyển đổi số trong báo chí. Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác thế giới và học hỏi từ các quốc gia có sự phát triển về báo chí số để nắm bắt xu thế mới, thành tựu nổi bật trong lĩnh vực này.

Bài viết trên đây là toàn bộ những thông tin về 9 chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2030 số 348/QĐ-TTg, vai trò, thách thức, thực trạng cũng như giải pháp để báo chí chuyển đổi số thành công. Theo dõi website của CoDX để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích nhé!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Công ty TNHH Hợp Tác Chuyển đổi số CoDX

• Hotline: 1900 25 25 81 – Số điện thoại: 0968 61 23 50
• Email: [email protected] | Website: https://www.codx.vn
• Trang Tin tức – Kiến thức Quản trị: https://businesswiki.codx.vn
• Địa chỉ văn phòng: Toà nhà QTSC R&D Labs 1, Lô 45 đường số 14, Công viên Phần mềm Quang Trung, P. Tân Chánh Hiệp, Q.12, Tp. Hồ Chí Minh