Văn hóa làm việc 996 là gì? Những lợi ích và hạn chế đối với doanh nghiệp

Văn hóa làm việc 996 với lịch trình làm việc khắt khe đang được áp dụng tại nhiều công ty của Trung Quốc. Chế độ làm việc khốc liệt này đang là chủ đề đấu tranh của nhiều nhân viên tại đất nước tỷ dân. Vậy Văn hóa 996 là gì? Có những lợi ích và hạn chế như thế nào đối với doanh nghiệp? Trong bài viết dưới đây CoDX sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn vấn đề này.

Bạn đang đọc bài viết trên trang tin quản trị của CoDX – Nền tảng chuyển đổi số doanh nghiệp toàn diện

1. Văn hóa làm việc 996 là gì?

Văn hóa làm việc 996 là văn hóa làm việc với lịch trình từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày một tuần. Tại Trung Quốc, văn hóa này rất phổ biến ở các công ty công nghệ, startup. Người lao động phải làm việc 72 giờ mỗi tuần gần gấp đôi so với mức 44 giờ một tuần theo quy định của luật pháp Trung Quốc.

996 là gì
Văn hóa 996 được nhiều công ty áp dụng phổ biến tại Trung Quốc

Về lý thuyết, văn hóa 996 là bất hợp pháp nhưng nhiều công ty vẫn áp dụng thực hiện suốt nhiều năm. Với chế độ làm việc 996 thì làm việc ngoài giờ là chuyện bình thường. Điều đáng sợ hơn là rất nhiều nhân viên trẻ đã quen với việc này và không dám phản kháng vì biết làm vậy cũng vô ích.

2. Lợi ích và hạn chế của văn hóa làm việc 996 là gì?

996 là văn hóa làm việc được nhiều ông lớn trong lĩnh vực công nghệ như Alibaba, Huawei, ByteDance và JD.com thực thi. Vậy những lợi ích cũng như hạn chế của văn hóa làm việc 996 là gì?

2.1 Lợi ích

Văn hóa làm việc đến kiệt sức có khả năng bào mòn nhân viên tại Trung Quốc nhưng vẫn tồn tại cho đến bây giờ bởi nó mang lại một số lợi ích nhất định.

  • Tính cạnh tranh: Chăm chỉ, hy sinh thời gian cho công việc là một lợi thế giúp người lao động được doanh nghiệp đánh giá cao về tinh thần cống hiến và có cơ hội thăng tiến. Bất kỳ lợi thế cạnh tranh nào cũng sẽ có lợi trong môi trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là nền văn hóa ưu tiên công việc như người Trung Quốc.
  • Lương thưởng cao: phụ cấp làm thêm giờ thường tối thiểu 1.5 lần so mức lương theo giờ mà nhân viên được trả và nhiều hơn nữa vào cuối tuần hoặc ngày lễ. Làm thêm giờ là một cách giúp nhân viên có thu nhập cao hơn vào cuối tháng.  

2.2 Hạn chế

Tuy nhiên chế độ làm việc khắc nghiệt này cũng tồn tại hạn chế và hệ lụy khôn lường:

  • Không giữ chân được nhân viên tài năng: Làm việc theo tiêu chuẩn 996 đã tạo nên môi trường làm việc khắc nghiệt, nhân viên không có thời gian riêng dành cho bản thân và gia đình ngoài công việc. Điều này khiến họ cảm thấy mệt mỏi, chán nản từ đó dần xa lánh công ty để tìm kiếm cơ hội việc làm mới.
  • Năng suất bị bão hòa: Việc đẩy mạnh làm thêm giờ yêu cầu nhân viên phải làm việc nhiều hơn hiệu suất công việc cũng được tăng lên. Nhưng năng suất rồi sẽ giảm xuống khi đạt đến giới hạn. Đặc biệt, khi quá kiệt sức nhân viên sẽ dễ mắc sai sót hơn trong quá trình làm việc.
  • Ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của nhân viên: Áp dụng lịch trình làm việc 996 gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của nhân viên. Làm việc với cường độ áp lục cao, căng thẳng tinh thần sẽ dẫn đến tình trạng thiếu ngủ, không có năng lượng gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư, đột quỵ và các vấn đề về trí nhớ.
  • Khả năng sáng tạo trong công việc giảm sút: Nghỉ ngơi đầy đủ là một trong những cách hiệu quả để chúng ta cải thiện khả năng tập trung và sáng tạo. Khi tinh thần bị giảm sút chúng ta sẽ mất tập trung dẫn đến giảm khả năng sáng tạo khi làm việc.
996 là gì
Chế độ làm việc 996 với nhiều hệ lụy khôn lường

3. Làn sóng phản đối mạnh mẽ văn hóa 996 và tương lai của chúng tại Trung Quốc

Hiểu 996 là gì sẽ biết được văn hóa này được coi là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải thậm chí tăng tỷ lệ tử vong. Điển hình như:

Đã có rất nhiều sự việc đau lòng xảy ra do văn chế độ làm việc 996 tại Trung Quốc. Bên ngoài trạm phân phối Eleme ở Thái Châu, tỉnh Giang Tô một tài xế giao hàng 45 tuổi tên Liu Jin đã tự thiêu vì quá mệt mỏi bởi kiếm tiền vào tháng 1/2021. Trước đó, tháng 12/2020, một nhân viên 22 tuổi của Pinduoduo cũng đã tử vong trên đường về nhà lúc 1:30 sáng sau khi làm việc quá giờ. Một nhân viên khác của Pinduoduo, họ Tan đã tự tử sau khi nghỉ việc và trở về quê vào tháng 1/2022

văn hóa làm việc 996
Làn sóng phản đối mạnh mẽ đối với văn hóa 996

Nhiều nhân viên của các công ty Trung Quốc phản đối dữ dội văn hóa làm việc độc hại 996 với nhiều hoạt động và chiến dịch. Một chiến dịch trực tuyến đã được thực hiện để kêu gọi nhân viên Trung Quốc tẩy chay văn hóa làm việc 996 vào tháng 3/2019 có tên gọi là ”996.ICU”.

Làn sóng phản đối đã diễn ra nhiều hơn sau khi chính phủ Trung Quốc bắt đầu trừng phạt các công ty công nghệ như Alibaba vì áp dụng văn hóa làm việc khắc nghiệt và bóc lột nhân viên. Tuy nhiên, giám đốc điều hành Alibaba – Jack Ma lên tiếng gọi đó 996 là một “may mắn” cho nền kinh tế Trung Quốc. Quan điểm của ông đã được đồng tình bởi Richard Liu là giám đốc điều hành của JD.com.

Mặc dù một số công ty bao gồm ByteDance đã cắt giảm thời gian làm thêm vào cuối tuần nhưng văn hóa làm việc 996 vẫn là một vấn đề lớn. Phần lớn nhân viên công nghệ tại đất nước tỷ dân cũng như các ngành khác tiếp tục kêu gọi thay đổi văn hóa làm việc này.

Trong những năm gần đây, chính phủ Trung Quốc đã có những nỗ lực để siết chặt quản lý với văn hóa làm việc 996. Vào tháng 8 năm 2021, Tòa án tối cao và Bộ lao động Trung Quốc đã ra phán quyết tuyên bố rằng lịch làm việc 996 là bất hợp pháp. Bộ Nhân lực và An sinh Xã hội Trung Quốc đã ban hành quy định mới về giờ làm việc. Theo quy định này, người lao động chỉ được làm thêm tối đa 36 giờ mỗi tháng, 3 giờ mỗi ngày. Các công ty vi phạm quy định này sẽ bị xử phạt nghiêm khắc.

Qua bài viết CoDX đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về văn hóa làm việc 996 là gì tại Trung Quốc cũng như lợi ích và tác hại đối với nhân viên. Việc hiểu rõ về văn hóa làm việc của các nước khác sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn đa chiều hơn về văn hóa làm việc để có những điều chỉnh phù hợp nhằm tạo ra môi trường làm việc lành mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ: